Sanngjörn niðurstaða vegna "gengislánanna"

Gylfi Magnússon, viðskiptaráðherra, telur líklegt að vextir seðlabankans vegna óverðtryggðra lána verði látnir gilda við uppreikning á lánum með gengistryggingu, sem Hæstiréttur hefur nú dæmt ólöglega.

Þetta verður að teljast eðlileg og sanngjörn niðurstaða, þar sem engum dettur í hug, að óverðtryggð lán geti verið með 2-3% vöxtum í þeirri verðbólgu, sem plagað hefur þjóðfélagið undanfanin ár.  Ástæða er til að óska þeim lántakendum, sem þetta nær til, til hamingju með þá miklu lækkun höfuðstóls lánanna, sem þetta hefur í för með sér.

Þessi lækkun höfuðstóls "gengislánanna" og afborgana af þeim mun hafa mikil og góð áhrif á efnahagslífið, þar sem þeir sem hafa verið í spennitryju þessara lána undanfarin ár, geta nú farið að veita sér eitthvað annað en stanslaust strit fyrir afborgunum þessara lána.

Væntanlega er þetta upphaf blómlegri verslunar á næstunni, að ekki sé minnst á þann kipp, sem hlýtur að koma í viðskipti með notaða bíla.

Líklegt að vextir Seðlabanka gildi

Áfellisdómur yfit lögfræðistétt landsins og þeim "forsjálu" í fjármálum

 

 Steingrímur J. Sigfússon, segir dóma Hæstaréttar um ólögmæti gengistryggðra lána vera mikinn áfellisdóm fyrir íslenska fjármálakerfið og má það til sanns vegar færa.  Þetta er ekki síður mikill áfellisdómur yfir allri lögfræði í landinu, sem aldrei hefur gert athugasemd við þetta lánaform, fyrr en eftir Hæstaréttardóminn. 

Nú koma fram á sjónarsviðið allir lögfræðingar og fræðimenn, sem vettlingi geta valdið og segja, að algerlega sé ljóst, að það hafi verið skýlaus vilji löggjafans, að ekki mætti tengja lán í íslenskum krónum við dagsgengi erlendra mynta, þó ekki hafi tekist að orða það nógu skýrt í lagatextanum sjálfum.  Skuldarar lánanna gerðu heldur enga athugasemd við þau á meðan gengið var að styrkjast óeðlilega og fóru ekki að draga löglegt gildi þeirra í efa, fyrr en eftir gengishrun. 

Auðvitað vissu allir, sem tóku þessi lán, að þeir væru að skrifa undir verðtryggðan höfuðstól, þó enginn ætti von á því að gengið hryndi eins mikið og raun varð og engum datt í hug á þessum tíma að gengistryggingin væri ólögleg.  Allir lögfræðingar landsins virðast hafa brugðist gjörsamlega í málinu, þeir sem starfa hjá lánastofnunum og sömdu skilmálana, lögmenn Fjármálaeftirlitsins, sem annað hvort heimiluðu þessi lán, eða gerðu a.m.k. ekki athugasemdir við þau, lögmenn sýslumannsembætta, sem samþykkt hafa vörslusviptingu og jafnvel úrskurðað fólk gjaldþrota á grundvelli vanskila á þessum lánum.  Síðast en ekki síst er þetta áfellisdómur yfir lögfræðiprófessorum og öðrum lagakennurum háskólanna, en aldrei hefur heyrst frá þeim efasemdarrödd um lögmæti þessarar gerðar útlána og eignaleigusamninga.

Þannig að ef ekki kemur lögleg verðtrygging í stað ólöglegrar gengistryggingarinnar munu væntanlega margir þurfa að þola málshöfðun vegna afglapa í starfi og verða jafnvel krafðir skaðabóta vegna tjóns, sem fólk hefur orðið fyrir vegna þessa. 

Allir vita, að lán hefðu aldrei verið veitt með þessum vaxtakjörum, nema vegna verðtryggingarinnar og þess vegna hlýtur sú spurning að vakna, hvort þau gildi, verði niðurstaðan sú að höfuðstóll lánanna skuli talinn vera óverðtryggt lán.  Ýmsir lagaspekinganna, sem ekkert höfðu um þessi lán að segja fyrir Hæstaréttardóminn, túlka hann nú sem svo að þetta séu bara óverðtryggð lán með lágum vöxtum, þ.e. að segja nánast gjöf, en ekki lán.

Standi þetta þannig að þeir sem tóku glannalegustu lán sem fyrirfundust á markaðinum, standi uppi með hagstæðustu lán, sem sögur fara af á vesturlöndum, þá mega þeir fara að naga sig í handarbökin, sem forðuðust þessi lán eins og heitan eldinn og völdu að taka verðtryggð lán í íslenskum krónum.  Þeir munu þá tapa á "forsjálni" sinni en glannarnir græða vel. 

Þá er þessi niðurstaða á við góðan lottóvinning fyrir þá sem óvarlega fóru í fjármálum, en að sama skapi áfellisdómur yfir hinum "forsjálu" í fjármálum.

Meiriháttar áfellisdómur

Jón Gnarr verðlaunar framkvæmdastjóra hjá Lýsingu

Lýsing hf. er eitt af fjármögnunarfyrirtækjunum sem hefur verið í fararbroddi þeirra fyrirtækja, sem útdeilt hefur ólöglegum gengisbundnum lánum til bíla- og vélakaupenda og hefur verið fyrirtækja harðast í innheimtuaðgerðum slíkra lána, hafi þau lent í vanskilum.

Nú grætur Halldór Jörgensen, forstjóri Lýsingar, yfir því hvað dómur Hæstaréttar komi sér illa fyrir fyrirtækið og aðspurður um hvort fyrirtækið sé í stakk búið, til að standa af sér miklar afskriftir vegna dómsins, segir hann:  "Já, ég tel það. Ég tel að það sé leið út úr þessu en það er annarra að taka þá ákvörðun.“

Þarna hlýtur Halldór að eiga við ríkisstjórnina, eða Alþingi, en að sjálfsögðu hlýtur það að vera í verkahring hans sjálfs og annarra þeirra, sem ábyrgð bera á veitingu ólöglegu lánanna, að klóra sig sjálfir út úr málunum.

Hitt er svo afar merkilegt, að Jón Gnarr hefur séð ástæðu til að verðlauna einn af framkvæmdastjórum Lýsingar, Harald Flosa Tryggvason, sérstaklega með því að skipa hann í eitt af feitustu embættum borgarkerfisins, þ.e. að gera hann að stjórnarformanni Orkuveitu Reykjavíkur, en í það embætti var hann skipaður strax og búið var að ráða kosningastjóra Besta flokksins sem aðstoðarmann og ræðuskrifara Jóns Gnarrs.

AMX vefurinn fjallaði um þessa skipun Haraldar í embættið fyrir nokkrum dögum  og sagði þar m.a:

"Haraldur var framkvæmdastjóri útgáfufélags Viðskiptablaðsins á þeim tíma sem Exista hélt á stjórnartaumum í félaginu og keyrði Haraldur félagið í rúmlega 110 milljón króna gjaldþrot. Starfsmenn blaðsins þurftu að sækja laun sín til ábyrgðasjóðs launa og verktakar sem unnið höfðu fyrir blaðið fengu aldrei laun sín greidd þrátt fyrir loforð Harladar þar um.

Haraldur var framkvæmdastjóri útgáfufélags Viðskiptablaðsins í umboði Exista og var Halldór Jörgensen stjórnarformaður og yfirmaður Haraldar. Þegar útgáfufélagið var tekið til gjaldþrotaskipta var Haraldi Flosa fengið starf hjá í öðru félagi Exista, Lýsingu hf., þar sem hann starfaði aftur undir Halldóri Jörgensen sem var forstjóri. Ekki vita smáfuglarnir hvert hlutverk Haraldar Flosa var hjá Lýsingu en ekki tók langan tíma fyrir Harald að fá sig lausan þaðan til að taka við stjórnataumum Orkuveitunnar."

Aðrar eins mannaráðningar og þetta hefðu valdið stórhneyksli, hefði einhver annar flokkur en Besti flokkurinn staðið svona að málum.

Nú eru breyttir tímar og Jóni Gnarr leyfist allt, sem öðrum leyfist ekki.

Dómurinn kemur Lýsingu illa

Hvað er réttlátt í kjölfar Hæstaréttardóms?

Mikið uppnám er í fjármálfyrirtækjum landsins eftir dóm Hæstaréttar um ólögmæti gengistryggingar lána í íslenskum krónum og hefur verið lítið um svefn hjá starfsmönnum þeirra, síðan dómurinn var kveðinn upp.  Svefnvana vita þeir ekki ennþá hvernig eigi að bregðast við og ef að líkum lætur, gerist heldur ekki neitt næstu daga a.m.k.

Talsmaður Lýsingar hefur látið hafa það eftir sér, að það sé annarra að taka ákvörðun um framhaldið og á þar væntanlega við stjórnvöld, en vandséð er hvað þau eigi að gera í stöðunni.  Ekki getur verið möguleiki að setja afturvirk lög um þetta frekar en annað, enda getur varla verið í verkahring ríkisstjórnar eða Alþingis að skipta sér af þessu máli.  Með því að reyna að skera lánafyritækin niður úr snörunni myndi ríkisstjórnin grafa sér svo djúpa gröf, að hún kæmist aldrei upp úr henni aftur, enda myndu látakendur bílalánanna moka yfir þá gröf, ef ekki strax, þá a.m.k. í þingkosningum, sem hugsanlega verða strax í haust.

Líklegustu viðbrögð lánafyrirtækjanna eru að skella verðbótum á lánin og láta svo stefna sér aftur, ef lánþegar sætta sig ekki við slíka niðurstöðu.  Í ýtarlegri fréttaskýringu um málið í Mogganum í dag segir m.a:  "Er hæpið að lánþegar hefðu á sínum tíma fengið lán á slíkum kostakjörum. Ekki er fjarri lagi að álykta að lánasamningarnir hefðu með réttum forsendum frá upphafi kveðið á um lögmæta verðtryggingu, tengingu við vísitölu neysluverðs, og eftir atvikum hærri vexti."

Allir vita, að enginn hefði fengið lán til bílakaupa, eða annars, án verðtryggingar eða óverðtryggt lán án hárra vaxta, en núna eftir dóm Hæstaréttar snúast viðbrögðin ekki um sanngirni eða réttlæti, heldur lítur fólk á niðurstöðu réttarins sem svo, að nú skuldi það bara óverðtryggðan höfuðstól með afar lágum vöxtum og því sé niðurstaðan rétt mátulega hefnd gegn óbilgjörnum, ósanngjörnum og harkalegum innheimtufyrirtækjum.

Lífið er ekki alltaf sanngjarnt og réttlátt og því er nánast öruggt, að ekki sé búið að segja síðustu orðin vegna gengistryggðu lánanna.

Lausir endar þrátt fyrir dóm