Íslendingar, til hamingju með daginn

Íslendingum öllum er óskað til hamingju með sjómannadaginn og þá auðvitað sjómönnum og fjölskyldum þeirra alveg sérstaklega.

Fiskveiðar og vinnsla afla a.m.k. þriðjungs þjóðarteknanna og u.þ.b. helmings gjaldeyristeknanna og því mikilvægasti atvinnuvegur þjóðarinnar, en því miður vanmetinn af mörgum sem halda jafnvel að þjóðarauðurinn verði til í tuskubúðum og leikfangaverslunum fyrir börn og fullorðna.

Það eina sem skyggir á ánægju og gleði vegna sjómannadagsins núna, eru illa undirbúin og vanhugsuð frumvörp ríkisstjórnarinnar um fiskveiðistjórnunina, enda ekki einu sinni samstaða um þau innan og milli stjórnarflokkanna og flest, ef ekki öll, hagsmunasamtök útgerðarmanna og sjómanna hafa mótmælt þeim harðlega.

Samkvæmt hugmyndum stjórnarinnar á að færa sjávarútveginn áratugi aftur í tímann með því að gera a.m.k. hluta fiskveiða og vinnslu að félagslegu úrræði fyrir íbúa á landsbyggðinni með þeim falsrökum að kvótakerfið hafi stuðlað að fólksfækkun utan höfuðborgarsvæðisins, þrátt fyrir þá staðreynd að sú fækkun á sér rætur langt aftur fyrir kvótasetningu og á sér miklu dýpri rætur en atvinnumálin á viðkomandi stöðum.

Verði þessi frumvörp að lögum óbreytt munu þau verða til verulegrar tekjuskerðingar fyrir þá sjómenn, sem starfa nú innan kerfisins, en munu hinsvegar líklega fjölga skipum og sjómönnum sem keppast við að veiða þann takmarkaða afla, sem í boði er og valda þannig mikilli óhagræðingu í sjávarútvegi, bæði fyrir fyrirtækin og starfsfólkið.

Sátt mun ekki nást um fiskveiðistjórnunina, fyrr en vankantar verða sniðnir af þessum frumvörpum, framsal aflaheimilda verði að mestu bannað og einhver leið verði til að hleypa nýjum aðilum inn í greinina, án þess að fórna hagkvæminni í leiðinni.

Hverning sem fer um stjórnun fiskveiðanna, verða sjómenn áfram hetjur hafsins og þjóðarinnar.

Látum ekki fiskimiðin af hendi

Athugasemdir

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 5.6.2011 kl. 17:42]

Tek undir góðar óskir til sjómanna og fjölskyldna þeirra.

[Belgingur (IP-tala skráð) 5.6.2011 kl. 19:32]

http://www.visir.is/hagfraedingur-asi-gefur-kvotafrumvorpum-falleinkunn/article/2011110609520

Þetta er svolítið skrítið, hafandi í huga að þessi VG-liði er kvæntur systurdóttur Jóns Bjarnasonar, ráðherra!

[Eggert Sigurbergsson, 5.6.2011 kl. 22:26]

Hér er tilvitnun í ágæta grein Jón Steinssonar hagfræðiprófesors en það útskyrir betur hið rótgróna vandamál sem kallar á að fiskveiðikerfið verði tekið úr höndunum á LÍÚ og Sjálfstæðisflokknum:

"Trójuhestur frá SA í sjávarútvegsmálum

Samtök atvinnulífsins hafa lagt fram „sáttatillögu“ í sjávarútvegi. Eins og allt annað sem kemur frá SA/LÍÚ er um Trójuhest að ræða. Þessi svokallaða „sáttatillaga“ þeirra gengur í rauninni út á það að breyta kerfinu þannig að auðveldara verði fyrir útgerðarmenn að hrifsa til sín enn stærri hluta af auðlindaarðinum. Það er með ólíkindum hvað SA/LÍÚ eru óforskammaðir að setja fram svona tillögu og kalla hana „sáttatillögu“. 

Lykilatriðið í tillögu SA/LÍÚ er að veiðigjald miðist í framtíðinni við hagnað útgerðarinnar í stað þess að miðast við reiknaða framleigð hennar. Hugsunin á bak við þetta hjá SA/LÍÚ er að þá geta útgerðarmenn komist hjá því að greiða veiðigjaldið með því að skuldsetja fyrirtæki sín upp í topp.

Það er kannski best að útskýra þetta með dæmi. Segjum að útgerð ráði fyrir kvóta sem gefur af sér 1.000 m.kr í tekjur og kostnaður við rekstur útgerðarinnar (laun, aðföng, o.s.fr.) séu 500 m.kr. Þá eru 500 m.kr eftir sem „verg hlutdeild fjármagns“ (aðallega arður af yfirráðum yfir kvótanum). Ef fyrirtækið er óskuldsett er hagnaður þess fyrir skatta 500 m.kr. En útgerðin gæti hagrætt málum með því að taka út svo sem 6.000 m.kr lán sem ber 450 m.kr vexti árlega. Þá væri hagnaðurinn einungis 50 m.kr og veiðigjaldið því miklu lægra. Útgerðin gæti síðan einfaldlega greitt þessar 6.000 m.kr út sem arð. Með þessu móti gæti útgerðin komið því í kring að nánast allur auðlindaarðurinn rinni áfram til útgerðarmannanna.

Einhver kann að segja: En bankarnir myndu aldrei veita slíkt lán. Það hafa þeir hins vegar gert fram að þessu. Útgerðarmenn hafa leikið þennan leik í mörg ár. Nú á bara að tryggja að unnt verði að gera það áfram. 

Framganga bankanna er reyndar með ólíkindum. Þeir tala um hættuna á því að þeir tapi ef kerfinu verður breytt. En samt leyfa þeir útgerðarfyrirtækjum að greiða milljarða í arð. Væri ekki nær að skikka fyrirtækin til þess að lækka skuldir sínar og búa þannig til borð fyrir báru? Eðlilegir viðskiptalegir hagsmunir myndu kalla á slíkt.

Það eru einungis tvær leiðir til þess að þjóðin geti njótið sanngjarns hluta af auðlindaarðinum (svo sem 50% á móti útgerðarmönnunum): 

1) Fyrning aflaheimilda um 8% á ári og uppboð til langs tíma. 

2) Veiðigjald sem miðast við 50% af vergri hlutdeild fjármagns að frádreginni árgreiðslu vegna þeirrar fjárfestingar sem útgerðarfyrirtækin ráðast í. 

Á árinu 2009 var verg hlutdeild fjármagns að frádreginni árgreiðslu 45.000 m.kr. Útgerðin greiddi hins vegar einungis um 1.000 m.kr í veiðigjald. Þjóðin fékk því ekki nema um 2% af auðlindaarðinum í sinn skerf. 

Svona tillaga frá SA/LÍÚ segir mér aðeins eitt. Það þýðir ekkert að tala við þessa menn. Þeir svífast einskis til að halda forréttingum sínum. Allt sem þeir segja er einhvers konar gildra. Stjórnvöld mega ekki láta glepjast af þessum gildrum og þjóðin má ekki láta hræðsluáróðurinn buga sig. Þeir tala út í eitt um að ná þurfi sátt. En sú sátt á augljóslega að vera: LÍÚ fær allt."

[Axel Jóhann Axelsson, 5.6.2011 kl. 23:02]

Margt gott hefur komið frá Jóni Steinssyni, þó ekki sé það nú allt stórisannleikur, enda alltaf hægt að takast á um skoðanir manna, hans ekki síður en annarra.

Alveg er rétt hjá honum að engin ástæða er til þess að láta SA/LÍÚ ákveða einhliða hvernig fiskveiðistjórnunarkerfið eigi að vera í framtíðinni, né hvernig gjaldtöku fyrir veiðiheimildirnar verði háttað.

Því má velta upp hvort ekki væri eðlilegast að innheimta ákveðið gjald á hvert veitt kíló af fiski, þannig að það teljist einfaldlega til útgerðarkostnaðarins, eins og annar rekstrarkostnaður, þ.e. að auðlindagjaldið væri algerlega óháð afkomu fyrirtækjanna og þau sem ekki stæðu undir því, ásamt öðrum kostnaði, færu einfaldlega á hausinn og hættu útgerð. Með því móti yrðu einungis hagkvæmustu útgerðirnar eftir og hinir yrðu að snúa sér að öðru.

Uppboð á öllum aflaheimildum væri auðvitað draumur allra sannra kapítalista og í slíku kerfi yrðu þeir minni og veikburðari umsvifalaust þurrkaðir út úr greininni og þeir stóru og sterku myndu fljótlega ná undir sig öllum aflaheimildunum. Á meðan að takmarka þarf aðganginn að veiðunum verður að finna eitthvert "réttlátt" kerfi til að úthluta kvótunum, en frumvörp ríkisstjórnarinnar uppfylla alls ekki þau skilyrði og verði þau að lögum, mun þeim örugglega verða breytt af næstu ríkisstjórn og rifrildið og óánægjan héldi áfram út í það óendanlega.